EPI – zewnątrzwydzielnicza niewydolnośc trzustki.

Co to jest EPI?

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki to zaburzenie charakteryzujące się znacznym zmniejszeniem tego organu do wydzielania enzymów trawiennych. Prowadzi to do upośledzenia wchłaniania witamin oraz do zaburzenia trawienia tłuszczów i białek. Dolegliwość tę określa się także jako zanik zrazików trzustki (PAA). Bez dodawania enzymów trawiennych do każdego posiłku, psy z EPI nie są w stanie całkowicie strawić pokarmu i wykazują objawy głodu. Dochodzi do tego utrata masy ciała, luźne stolce i zwiększony apetyt. Chociaż obecnie nie ma lekarstwa, to odpowiedź na leczenie preparatami zawierającymi enzymy trzustkowe jest zazwyczaj dobra, jednak leczenie psa trwa najczęściej do końca życia.

Objawy.

Najczęstszymi objawami są:

1/ „Krowie placki” – to jeden z najczęstszych objawów EPI i może być pierwszym sygnałem dla opiekuna,
– często odchody przybierają kolor żółty, pomarańczowy, szary, lub blady.

– częste biegunki – wodniste lub bardzo luźne stolce często występują w EPI ale mogą być również wynikiem SIBO (przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego),oraz niedoborem witaminy B12,
– tłuste lub oleiste stolce i / lub szczególnie cuchnące, spowodowane przez niezdolność do trawienia tłuszczów, mogą być pokryte śluzem jak osłonka kiełbasy – mogą być także objawem SIBO.
– luźne stolce nie mijają mimo podjętego leczenia,
– zanim „postawi się” właściwą diagnozę, większość psów na początku leczona jest z powodu np. lambliozy.
– pies może wypróżniać się kilka razy dziennie,
– można zaobserwować częste odbijanie i wzdęcia – te objawy mogą wystąpić również przy SIBO

2/ Szybka utrata masy ciała – zwykle występuje i pies dosłownie umiera z głodu,
– jeśli Twój pies ma długie włosy lub grubą sierść, to stan ten może być na początku nie zauważalny,
– nie jest niczym niezwykłym, że 50 kg pies traci kilka kilogramów w ciągu paru dni,
– SIBO i niedobór witaminy B12 również powoduje szybką utratę wagi.

3/ Olbrzymi apetyt – zazwyczaj występuje, ponieważ pies jest głodny,

4/ Sucha i matowa sierść – niedobór składników odżywczych,

5/ Bulgotanie i głośne dźwięki trawienne w brzuchu – typowy wczesny symptom SIBO, który często towarzyszy EPI,

6/ Dyskomfort w jamie brzusznej – symptom SIBO, który często towarzyszy EPI,

7/ Wymioty lub „ulewanie” – może być to głównie ciecz (często brązowa) – objawy SIBO częste również u psów z EPI,

8/ Koprofagia – zjadanie stolca – sporo psów z EPI to robi. Problem znika gdy zaczną przyjmować enzymy trawienne. Wiele psów, u których nie rozwija się EPI też to robi. Może towarzyszyć SIBO z powodu złego wchłaniania.

9/ Zjadanie nieczystości – niektóre psy z EPI zjadają kije, kamienie, papier, śmieci, swoje zabawki, itp. Może być to również oznaką SIBO.

10/ Zmiany temperamentu okazywanie strachu i / lub agresji – Zrozumiałym jest, że niektóre psy z EPI stają się chwilowo agresywne, ponieważ umierają z głodu. To bez wątpienia sprawia, że boją się i są zdesperowane. Niedobory witaminy B12 mogą mieć wpływ na zaburzenie funkcji poznawczych. SIBO to trwający niemal stale ból brzucha, który może pogorszyć problemy behawioralne.

11/ Nie przybieranie na wadze, słaby rozwój, złe samopoczucie (nawet podczas przyjmowania enzymów trawiennych) – może być to objaw niedoboru witaminy B12, która często towarzyszy EPI jak również może być również objawem SIBO, szczególnie jeśli SIBO było długotrwałe i uszkodziło jelito.

12/ Podwyższony „ALT” i / lub zmniejszenie stężenia cholesterolu w typowym teście krwi – typowy test krwi nie może zdiagnozować EPI, jednak niektóre psy mają podwyższone ALT i / lub zmniejszony poziom cholesterolu. ALT oznacza „aktywność aminotransferazy alaninowej” (czasem nazywany AlAT). Podwyższone ALT może oznaczać problemy z wątrobą. Może również oznaczać niski poziom witamina E i i witaminy A w surowicy.

Przyczyny

1/ Uważa się, że EPI prawdopodobnie ma podłoże genetyczne, jak i środowiskowe – Naukowcy są przekonani, że EPI ma podłoże genetyczne, ale dokładny sposob dziedziczenia nie jest znany. Wstępne badania sugerują, że EPI jest dziedziczony w „autosomalny recesywny” sposób (tzn. oboje rodzice muszą być nosicielami aby ich potomstwo było chore na EPI). Najlepszym sposobem na zapobieganie EPI jest staranny dobór psów przeznaczonych do hodowli i rozmnażania. Nie dopuszczanie do rozmnażania psów, które są nosicielami EPI.

Niektóre choroby, takie jak przewlekłe zapalenie trzustki , może prowadzić do EPI.

2/ Niedobór witaminy B12 – aby pies posiadał zdolność absorpcji wit. B12 wymagany jest do tego „czynnik wewnętrzny”. Czynnik wewnętrzny (IF) to białko wytwarzane przez wyspecjalizowane komórki wyściełające ściany żołądka, zwane komórkami okładzinowymi. Jest ono niezbędne w procesie wchłaniania witaminy B12 z pożywienia. Rozrost niekorzystnej flory bakteryjnej w SIBO może utrudniać wchłanianie witaminy B12. Niedobory witaminy B12 mogą być również spowodowane przez przewlekłe stosowanie blokerów receptorów h-2 (np. cymetydyna, ranitydyna, famotydyna – leki zmniejszające kwaśność soku żołądkowego), które zobojętniają kwaśne środowisko soku żołądkowego potrzebnego do wchłaniania witaminy B12.

3/ SIBO- rozrost niekorzystnej flory bakteryjnej – może to być spowodowane przez wiele różnych powodów , takich jak:

– zaburzenia wchłaniania / niedożywienie z powodu braku odpowiednich enzymów trawiennych (np. EPI), lub z innych przyczyn,
– zmniejszona produkcja czynników przeciwbakteryjnych trzustki spowodowana EPI,
– zmniejszona odporność błon śluzowych spowodowana uszkodzeniem błony śluzowej jelita,
– anatomiczne problemy związane z chirurgią,
– inwazja bakterii w jelicie cienkim pochodzącym z okrężnicy,
– czynnikami wpływającymi są – skrobia i cukry (w tym zboża), ponieważ bakterie SIBO żerują na nich, antybiotyki, ponieważ zabijają one przyjazne bakterie oraz stres. Do tej pory uważano, że do EPI predysponowane są owczarki niemieckie. Okazało się jednak, że EPI i SIBO występują we wszystkich rasach.

Diagnoza

– TLI (trypsin-like immunoassay) – jest to najskuteczniejsza metoda diagnozowania zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki! Metoda jest bardzo czuła i specyficzna dla tej choroby. Przy jej pomocy wykonuje się pomiar trypsynogenu i trypsyny w surowicy krwi.

Interpretacja wyniku wygląda w ten sposób:

Wartości TLI poniżej 2.5 μg/l wskazują na niedoczynność zewnątrzwydzielniczą trzustki (EPI). Przy wartościach większych niż 5.0 μg/l jest mało prawdopodobne występowanie tej jednostki chorobowej. Wartości TLI pomiędzy 2.5 i 5.0 μg/l traktowane są jako wątpliwe i powinny zostać wyjaśnione poprzez wykonanie powtórnego badania za 2-3 miesiące.
Przyczyny występowania wyników fałszywie fizjologicznych i fałszywie wątpliwych to:
– nawracające zapalenie trzustki w ostrej fazie,
– pobranie próbki w przeciągu 12 godzin od ostatniego karmienia.
Wartości TLI powyżej 35 μg/l wskazują na zapalenie trzustki.
Niewydolność nerek poprzez zatrzymywanie TLI może prowadzić do podwyższenia wartości tego parametru.

Próbka krwi pobierana jest przez weterynarza i przesyłana do laboratorium. W Polsce wykonuje to badanie Laboklin.

Zalecane jest również wykonanie badania na poziom wit. B12 i kwasu foliowego we krwi. Test ten może być powtarzany po rozpoczęciu leczenia, w celu sprawdzenia, czy poziom witaminy B12 jest prawidłowy. Jeśli lekarz weterynarii nie jest zaznajomiony z EPI, koniecznie bądź adwokatem swojego psa. Jeśli podejrzewasz, że Twój pies może mieć tę chorobę, proś o testy!

Leczenie

Sukces w opanowaniu EPI należy oceniać przede wszystkim poprzez wydalanie przez psa normalnych stolców.

Stolec psa w „opanowaniu” EPI.

„Normalny” jest pojęciem względnym i mogą wystąpić różnice w wyglądzie, ale dla większości psów oznacza to twardą konsystencję, wygląd – pomarszczony (nie gładki), a kolor – odcień brązu. Odzyskanie utraconej wagi jest również bardzo pożądane. Wyeliminowanie lub ograniczenie innych objawów zazwyczaj zanika, jeśli te dwie rzeczy wystąpią. Wiele źródeł mówi, że jeden na pięć psów nie reaguje na enzymy, jednak badania wskazują, że nie jest to prawdą. Wydaje się, że większość psów z EPI reaguje pozytywnie na enzymy, tak długo jak EPI jest odpowiednio leczony oraz tak długo, dopóki poziom witaminy B12 jest utrzymywany w normie i nie dopuszcza się do rozwoju SIBO (jeśli niedobór B12 i / lub SIBO istnieją). W przypadku innych problemów zdrowotnych, oczywiście szansa komplikacji wzrasta.

Enzymy w leczeniu EPI.

Są niezbędne. Przepisywane są przez weterynarzy na receptę. Są to zazwyczaj enzymy trawienne stosowane w leczeniu ludzi. Wszystko byłoby fajnie, tylko bardzo często należy poeksperymentować z doborem dawki enzymów. Nie zrażaj się niepowodzeniem, nie złość się na weterynarza, że źle dobrał lek. Metody leczenia są dobre ale jak pisałam we wcześniejszych artykułach każdy pies jest inny i należy indywidualnie podchodzić do jego problemów ze zdrowiem.

Enzymy ułatwiają trawienie białek, tłuszczy i skrobi. Lipaza trawi tłuszcz, proteaza białka, a amylaza skrobię. Zazwyczaj pozyskiwane są one trzustek wieprzowych. Podawanie enzymów roślinnych w EPI nie jest korzystne ale jeśli pies jest uczulony na wieprzowinę staną się koniecznością. Nie będę tutaj wskazywała konkretnych produktów ani ich marek ponieważ jest to indywidualną sprawą każdego psa.

Jeśli będziesz miał problemy ze sposobem podawania enzymów – napisz, udzielę Ci bezpłatnej konsultacji.

Żywienie psa z EPI

Zacznij od prostych posiłków. Przyrządzaj psu jedzenie, które powinno zawierać tylko jedno źródło białka i enzymy. Nie należy mieszać surowego, gotowanego, posiłków z konserw i krokietów. Wybierz jeden rodzaj posiłku. Najlepiej żeby był gotowany na początku, później można karmić surowym. Dokładnie odmierzaj składniki.

Na początku leczenia psi pokarm powinien być rozłożony na kilka posiłków dziennie. Kiedy biegunka będzie ustępować i nastąpi przyrost masy ciała liczba posiłków może być zmniejszona do dwóch dziennie.

Enzymy trawienne należy dodawać do każdej porcji jedzenia!

Posiłek przygotowany dla psa z EPI powinien zawierać:

– 20 – 25% białka,
– < 20% optymalny 10 – 15% tłuszczu,
– 1 – 2% włókna.

Włókno hamuje aktywność enzymów trzustkowych, nie należy więc przesadzać z nadmiarem.

Przygotowany posiłek nie powinien zawierać ziaren ale niektóre psy je tolerują.

Jeśli chcesz karmić psa Raw zmniejsz ilość podawanych kości. Raw ma swoje własne enzymy , które mogą pomóc w trawieniu. Dieta Raw może wymagać mniejszej ilości enzymów niż dieta gotowana i sucha karma. Jeśli nigdy wcześniej nie karmiłeś psa Raw, może chcesz zacząć od podawania zielonych jelit i sprawdzenia jak pies reaguje.
Niektóre źródła podają, że surowa dieta jest korzystna dla wielu psów z EPI.

Dalsze postępowanie…

Gdy dieta oraz samopoczucie psa nie powoduje negatywnych reakcji można zacząć eksperymentować z dodawaniem nowych składników do jedzenia, następnie czeka się, 4 – 7 dni i sprawdza czy nie szkodzi on psu. Jak widzisz, zmiany w żywieniu należy wprowadzać bardzo wolno, nie śpieszyć się.

Dlaczego tak należy postępować?

Dlatego, że unika się wtedy podrażnienia wrażliwego układu pokarmowego psa, zmniejsza prawdopodobieństwo gromadzenia się gazów, które mogłyby zwiększyć ryzyko wzdęć, pozwala w pełni zrozumieć wpływ każdej zmiany, umożliwia psu dostosować się do zmian, bez negatywnych konsekwencji oraz pozwala natychmiast przerwać wszystko to, co stwarza problemy Twojemu psu.

Nie zapomnij o podawaniu psu probiotyków! Pozwalają one przywrócić i utrzymać przyjazne bakterie w układzie pokarmowym, zwiększają odporność. Szczególnie ważne są w przypadku, kiedy pies otrzymywał antybiotyki. Antybiotyki niszczą zarówno dobre jak i złe bakterie.

Jogurt może nie być najlepszym wyborem. To słaby probiotyk, a i wiele psów ma trudności z jego trawieniem. Formy bakterii powszechnie stosowane w jogurcie, w naturze nie występują w przewodzie pokarmowym psów. Niektóre probiotyki można przyjmować z jedzeniem, inne najlepiej przyjmować na pusty żołądek. Wszystkie muszą być przechowywane w lodówce. Sprawdzaj szczegółowo etykiety.

Prebiotyki – promuje przyjazne bakterie i pozwala im się rozwijać. Zmniejszają ilość złych bakterii. Poprawiają zdrowie przewodu pokarmowego i błony śluzowej.

Olej z kryla – jest łatwostrawny i bardzo korzystny w EPI.

Olej kokosowy – jest znacznie lepiej absorbowany przez organizm niż inne tłuszcze. Jest szczególnie użyteczny w niewydolności trzustki. Działa m.in. antybakteryjnie. Zwalcza szkodliwe drożdże.

Witaminy – należy uzupełniać ich niedobór. Dotyczy to również psów, które karmione są suchą karmą ponieważ nie wiadomo jest jak długo taka karma zalegała półki zanim ją kupiłeś. Niezbędne witaminy – witamina B12, witamina E, cynk w małych dawkach < 15 mg, pomaga zwalczać infekcje i zwiększa odporność, niedobór powoduje utratę apetytu. Niedobór witaminy K występuje bardzo rzadko.

Tłuszcz – niektóre psy nie mogą jeść tłuszczu ale po ustabilizowaniu można podawać większe ilości. Może on być korzystny dla psów z EPI (ale nie tych z SIBO).

Inkubacja suplementów.

– Niektóre dodatki powinny być inkubowane, ponieważ wzmagają trawienie
Przykład: Kelp, oleje rybne, oleje
kokosowe

– Niektóre dodatki nie powinny być inkubowane bo ulegną zniszczeniu
Przykład: Probiotyki (np.
Lactobacillus acidophilus)

– Dla niektórych dodatków, nie ma to znaczenia
Przykład: L-glutamina.

Zasada inkubacji dodatków czasem może być myląca. Ogólna zasada jest taka,
że jeśli jest to jedzenie, które
prawdopodobnie zawiera węglowodany, tłuszcze i białka, powinno być inkubowane.
Niektóre suplementy mogą zawierać wypełniacze lub dodatkowe składniki,
wymagające inkubacji, dlatego też należy dokładnie czytać etykiety.

Konkluzja – Każdy pies z EPI jest inny. Co działa dobrze
na jednego może nie działać w ogóle na drugiego. Należy wprowadzać zmiany powoli.
Nie można oceniać efektów po pierwszych kilku dniach, ponieważ jest to okres
dostosowawczy. Nie wprowadzać nowych zmian, aż nie upewnisz się, że to co pies
otrzymał nie szkodzi mu. Pamiętać trzeba, że czas trawienia pokarmu u każdego
psa też bywa różny, ale zazwyczaj trwa co najmniej dzień, więc jeśli
obserwujesz to, co pies wydala, to widzisz prawdopodobnie to, co Twój pies zjadł dzień lub dwa
wcześniej. Sporządzaj notatki. W ten sposób będziesz mógł sprawdzić, co
zadziałało, a co nie.

Niedobór witaminy B12

Psy chore na zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki (EPI) są narażone na ryzyko rozwoju niedoboru tej witaminy w pewnym momencie. Ponieważ organizm ma zdolność do jej gromadzenia , może upłynąć trochę czasu, zanim osiągnie krytycznie niski poziom. W przypadku psów z EPI organizm ma utrudnioną absorpcję tej witaminy.

Duże znaczenie odgrywa również czynnik wewnętrzny (IF). Substancja ta pomaga organizmowi wchłonąć witaminy do krwiobiegu.

W przypadku niedoboru B12, zwierzę może mieć trudności w przybieraniu (lub utrzymania) masy ciała, pomimo stosowania terapii enzymatycznej. Objawy, które można zaobserwować to ospałość i dezorientacja. Jak widzisz, witamina B12 odgrywa ważną rolę w zdrowiu jelit, jak również ułatwia prawidłowe funkcjonowanie mózgu.

Z tego powodu, każde zwierzę, u którego nie stwierdzono poprawy zdrowia w enzymatycznej terapii zastępczej powinny być przebadane w B12 w celu określenia, czy istnieje konieczność jej uzupełnienia. Aby nie narażać zwierzaka na stres można wykonać badanie razem z TLI. Niski poziom witaminy B12, często związany jest także z przerostem flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO). To nagromadzenie bakterii może prowadzić do niedoboru witaminy B12 u psów, ponieważ mikroorganizmy wiążą witaminy i sprawiają, składniki odżywcze są niedostępne dla absorpcji przez jelita.

Leczenie niedoboru witaminy B12

Te zwierzęta, które nie są odpowiednio leczone w kierunku B12 zazwyczaj mają bardzo złe rokowania gdy będą tylko leczone na EPI. Ponieważ zwierzęta z EPI nie są w stanie wchłonąć niektórych składników odżywczych oraz mają zmniejszoną zdolność do produkcji czynnika wewnętrznego, podawanie im doustnej suplementacji witaminy B12 nie pomoże. Zatem, najbardziej skuteczną metodą uzupełniania witaminy B12 jest iniekcja.

Terapia powinna przebiegać w ten sposób:

Dawki B12 na początku podawane są zwykle co tydzień przez wiele tygodni, a następnie co dwa tygodnie przez wiele tygodni, a następnie co miesiąc. Aby nie stresować psa kolejnymi wizytami w lecznicy możesz podawać zastrzyki w domu. Po takiej kuracji należy ponownie wykonać badanie krwi w celu sprawdzenia czy zwierzę osiągnęło wystarczający poziom B12. Jeśli poziom B12 będzie w w normie pies przybierze na wadze i jego stan zdrowia poprawi się.

Jest jedno ale…

B12 podaje się domięśniowo. Jest to bardzo bolesne. Czasem psy nie pozwalają sobie wykonać iniekcji. Co wtedy? Niestety trzeba psa zmusić do przyjęcia dawki. W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością, w sklepach sportowych można kupić suplementy z wit. B12. Są nawet takie, które posiadają wysokie dawki tej witaminy np. produkt firmy Swanson. B12 przeniknie do organizmu w obecności czynnika wewnętrznego innej opcji nie ma. Tak więc będą to wyrzucone pieniądze. Na Zachodzie można kupić 2 produkty zawierające w swoim składzie czynnik wewnętrzny. Jest to Metagenic Intrinsi B12/Folate oraz Trinfac B. Jeśli masz możliwość sprowadzenia któregoś z produktów to jak najbardziej polecam.

Pamiętaj! Poważne niedobory witaminy B12 są śmiertelne, jeśli nie są odpowiednio leczone.

Leczenie przerostu bakteryjnego jelita cienkiego – SIBO.

Jeśli u Twojego psa zdiagnozowano SIBO (lub jeśli Ty i Twój weterynarz podejrzewacie SIBO na podstawie obserwacji objawów), powinieneś jak najszybciej zlikwidować tę podstępną chorobę.

Bakterie eliminuje się stosując 6 tygodniową kurację antybiotykami lub chemioterapeutykiem. Krótsze leczenie może nie być wystarczające dla silniejszych bakterii. Zalecane dawkowanie dla antybiotyków i metronidazolu opiera się na wadze. Jeśli SIBO jest obecne, pies powinien wykazać pewną odpowiedź na antybiotyki w ciągu tygodnia. Jeśli Twój pies ma bakterie, które nie reagują na antybiotyk lub metronidazol, weterynarz zaleci kolejny antybiotyk. Jeśli zastosowałeś kurację chemią konieczne jest podawanie probiotyków.

Aby naprawić uszkodzone jelita i błonę śluzową spowodowaną przez SIBO podawanie psu L-glutaminy może być bardzo korzystne ponieważ pomoże zachować funkcję bariery jelitowej, zwiększy aktywność trawienną enzymu, pobudzi syntezę białek, zregeneruje uszkodzone jelita oraz pobudzi układ odpornościowy.

Bardzo ważne są probiotyki np. Sanprobi, o którym pisałam i który dostępny jest w aptekach.

Nigdy nie podawaj probiotyku razem z antybiotykiem. Najkorzystniej jest podawać go co najmniej dwie godziny, najbardziej korzystnie jest 4 godziny przed podaniem antybiotyku. Nie dojdzie wtedy do zniszczenia „wyprodukowanej” nowej flory bakteryjnej. Stolec w kolorze żółtym, pomarańczowym lub zielonym świadczy o braku przyjaznej flory. Probiotyki należy podawać już do końca życia psa aby zapobiec rozwojowi SIBO.

Odżywianie psa z SIBO.

Posiłki powinny być łatwostrawne. Powinny być rozłożone na kilka mniejszych porcji dziennie (3 – 4) ponieważ zalegający, niestrawiony pokarm spowoduje wzdęcia, bulgotanie w brzuchu i/lub biegunkę. Dieta nie powinna zawierać dużej ilości węglowodanów i cukru ponieważ bakterie SIBO żerują na nich. W pokarmie nie powinno być za dużo tłuszczu – zwiększony metabolizm może spowodować zapalenie przewodu pokarmowego i biegunkę. Niewielka ilość oleju z kryla lub kokosowego wyleczy chore jelita i będzie działać przeciwzapalnie.
Unikaj produktów mlecznych. Dla większości, nawet zdrowych psów, mleko nie jest odpowiednim pokarmem. Jeśli nabiał nie zostanie strawiony, będzie doskonała pożywką dla bakterii.
SIBO może spowodować brak niektórych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, D, E konieczne jest więc ich uzupełnianie. Niedobór witaminy K jest rzadki w SIBO. Uzupełnianie niedobory B12 jest koniecznością. Dodatek do jedzenia L-glutaminy może być bardzo pomocny w regeneracji uszkodzonego układu trawiennego.

SIBO można leczyć nie tylko antybiotykami i chemioterapeutykami. Jeśli obawiasz się o zdrowie swojego psa – chodzi o skutki uboczne przyjmowanych leków – poszukaj w swojej okolicy weterynarza, który prowadzi w swojej praktyce również metody holistyczne.

Chyba wszystko napisałam. Jeśli będziesz mieć w związku z tym artykułem pytania, wątpliwości lub po prostu będziesz chciał porozmawiać – napisz. Chętnie podzielę się z Tobą moją wiedzą.